in Aruba, Curaçao en Sint-Maarten, die behoren tot het Caribisch gebied
Het Nederlands is de officiële taal in Nederland, België en Suriname. Het Caribisch gebied maakt deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden.
Nederlands op de hele wereld, dus, daarover gaat het hier. Nederlands is de moedertaal van ongeveer 17 miljoen Nederlanders en 6 miljoen Belgen en het wordt door ongeveer 450.000 Surinamers gebruikt. Maar Nederlanders, Belgen en Surinamers spreken Nederlands op heel verschillende manieren.
Je vindt in dit onderdeel een geografische indeling, met per gebied telkens informatie over het taalgebied en de taalvariëteit. Welke talen worden er gesproken? Welke soorten Nederlands bestaan er? Wat vinden Nederlanders, Belgen en Surinamers eigenlijk van elkaars Nederlands? En kunnen ze elkaar verstaan en begrijpen? Hoe kun je die verschillende soorten Nederlands herkennen? Wat zijn typische woorden? Hoe spreken Nederlanders, Belgen en Surinamers het Nederlands uit?
Rachim is Surinamer. Hij vindt het Nederlands van België heel anders dan zijn eigen Nederlands.
Nederlands als officiële taal
In landen waar het Nederlands de status van officiële taal heeft, wordt het in verschillende domeinen van het openbare leven gebruikt, zoals:
overheid: Nederlands is de taal van officiële documenten, borden op straat,…
onderwijs: Nederlands wordt gebruikt als (meest prominente) instructietaal en examentaal
media: er zijn kranten, radio- en tv-zenders in het Nederlands
rechtspraak: wetten worden in het Nederlands opgesteld, processen worden in het Nederlands gevoerd
economische activiteiten
kerk
Sporen van het Nederlands in andere landen
Er zijn andere landen in de wereld waar vroeger Nederlands gesproken werd. Vandaag heeft het Nederlands daar geen officiële status. Voorbeelden:
in het noorden van Frankrijk is er een gebied waar de oudere generatie een vorm van Nederlands als moedertaal heeft. Ongeveer 7000 leerlingen volgen er Nederlands op de lagere of middelbare school.
In Indonesië zijn er sporen van het Nederlands. Er wordt nog veel Nederlandse les gevolgd.
In Zuid-Afrika is niet het Nederlands, maar het Afrikaans één van elf officiële talen. Het Afrikaans is wel uit het Nederlands voortgekomen. Dat gebeurde nadat Nederlanders zich in de zeventiende eeuw op de Kaap de Goede Hoop vestigden. Minstens 80% van het Afrikaans komt overeen met het Nederlands. Maar het Afrikaans heeft opvallende eigen kenmerken. Er zijn veel invloeden van andere talen: Engels, Portugees, Maleis, Frans en talen van Afrika. Bekijk de video van de Taalunie voor meer informatie. Een artikel over het Afrikaans vind je in Taalschrift.
Verschillende landen die tot het Nederlandse taalgebied behoren hebben een overeenkomst gesloten en werken samen in de Nederlandse Taalunie. Die samenwerking betreft de Nederlandse taal en alles wat daarmee te maken heeft, zoals spelling, onderwijs en culturele activiteiten. Ze voeren een gemeenschappelijk beleid.
Farid (video) is een Surinaamse student. Zijn moedertaal is Surinaams-Nederlands. Als hij met Nederlanders of Belgen praat, past hij zijn taal aan. Hij zegt bijvoorbeeld eend in plaats van het Surinaamse woord doks.